Diagnostyka radiologiczna

Wojciech Sucheta
Autor: Wojciech Sucheta
16.05.2023

Badania radiologiczne są nieodzowne w dzisiejszej stomatologii – trudno dziś wyobrazić sobie bez nich przeprowadzenie jakichkolwiek zabiegów. Na czym polega diagnostyka tego typu?
 
 

Diagnostyka radiologiczna, czyli jaka?

W stomatologii, tak jak w każdej gałęzi medycyny, szczegółowa diagnostyka jest kluczem do postawienia prawidłowej diagnozy i wdrożenia skutecznej terapii. Dzięki niej można wykryć przyczyny problemu i zaplanować leczenie w taki sposób, by było jak najbardziej skuteczne, ale też by zostało przeprowadzone z zachowaniem jak największego bezpieczeństwa Pacjenta.
 
Diagnostyka radiologiczna to badania obrazowe opierające się na działaniu promieniowania rentgenowskiego. Tak jak inne promieniowania elektromagnetyczne, rozchodzi się ono w formie fal i reaguje z napotkaną materią. Występują różnice w pochłanianiu wiązek promieni rentgenowskich przez różne tkanki ciała, co pozwala uzyskać obraz jego narządów i elementów wewnętrznych.
 
Diagnostyka radiologiczna znajduje zastosowanie w różnych dziedzinach medycyny, oferując kilka metod obrazowania, takich jak tomografia czy rezonans magnetyczny. Trudno też wyobrazić sobie bez niej nowoczesną stomatologię. Jakie rodzaje badań radiologicznych się w niej wykonuje?
 
 

RTG punktowe

W wyniku tego badania wykorzystuje się niewielką dawkę promieniowania i uzyskuje zdjęcie obrazujące stosunkowo nieduży obszar, obejmujący najwyżej 2-3 zęby. Pozwala na uzyskanie szczegółowego obrazu 2D budowy anatomicznej zęba oraz struktur pozostających z nim w zależności. Dzięki temu można wykryć nawet wczesne zalążki próchnicy, a także okołowierzchołkowe stany zapalne. To jedno z najczęstszych badań w stomatologii, standardowe w leczeniu zachowawczym i endodontycznym. Nie jest to jednak najdokładniejsze zdjęcie i niektóre zmiany mogą być niewidoczne.
 
 

RTG panoramiczne (pantomograficzne)

Jest to najbardziej podstawowe zdjęcie, wykonywane zawsze na pierwszej wizycie Pacjenta oraz w ramach kontroli. To badanie pozwala uzyskać duże zdjęcie obrazujące stan wszystkich zębów żuchwy i szczęki, razem z tkankami otaczającymi: stawami skroniowo-żuchwowymi, zatokami szczękowymi, tkanką kostną. Badanie to jest badaniem przeglądowym, ale nie bardzo dokładnym. Ukazuje kondycję zdrowotną zębów i kości, relacje każdego zęba z pozostałymi, miejsca ognisk zapalnych. Często po jego wykonaniu pogłębia się diagnostykę o inne rodzaje zdjęć RTG.
 
Ponieważ obrazuje całokształt sytuacji w obu łukach zębowych i tkankach pozostających z nimi w zależności, stanowi nieocenioną pomoc w każdej gałęzi stomatologii i jest standardowym badaniem przy kompleksowym leczeniu.
 
 


 
RTG cefalometryczne

Dzięki temu badaniu uzyskujemy obraz boczny czaszki. Takie badanie pozwala rozpoznać wady zgryzu między innymi na podstawie szczegółowej analizy wzajemnych stosunków pomiędzy strukturami twarzoczaszki. Wykonujemy je przede wszystkim dla zaplanowania leczenia ortodontycznego.
 
 

Tomografia komputerowa CBCT

To badanie radiologiczne różni się od wyżej opisanych, ponieważ dzięki niemu uzyskujemy obraz trójwymiarowy. Lampa prześwietlająca obraca się wokół Pacjenta, przekazując obraz na ekran komputera. Jest to najbardziej precyzyjna metoda obrazowania w stomatologii. Uzyskany obraz obejmuje całą jamę ustną i pozwala zobaczyć nawet najmniejsze zmiany. Warto jednak pamiętać, że w początkowych fazach rozwoju zmian zapalnych oraz innych, nawet tak dokładne zdjęcie może ich nie uwidocznić.
 
To badanie jest szczególnie ważne przy planowaniu leczenia implantologicznego, periodontologicznego, endodontycznego (microCBCT) oraz zabiegów chirurgicznych przeprowadzanych w bezpośrednim sąsiedztwie wrażliwych struktur anatomicznych, na przykład nerwów.
 
 

Jak przygotować się do badania radiologicznego?

Diagnostyka radiologiczna nie jest dla Pacjentów uciążliwa i nie wymaga z ich strony żadnych przygotowań. Można przed nią bez obaw jeść, pić czy zażywać leki – w żaden sposób nie wpłynie to na wynik badania.
 
Na jakość zdjęcia może za to wpłynąć noszona biżuteria, dlatego do badania należy ją zdjąć. Również jeśli nosi się protezę zębową, należy o tym poinformować przed przystąpieniem do badania.
 
 

Czy diagnostyka radiologiczna jest bezpieczna?

Dawka promieniowania wykorzystywana w diagnostyce radiologicznej zasadniczo nie stanowi zagrożenia dla zdrowia. Przestawienie się na technikę cyfrową zamiast kliszy pozwoliło na redukcję promieniowania aż o 70%. Promieniowanie pochłaniane podczas wykonywania standardowego RTG pantomograficznego jest porównywalne z promieniowaniem pochłanianym podczas dwugodzinnego lotu samolotem. Poza tym do badań zakłada się Pacjentowi specjalny fartuch, stanowiący dodatkową ochronę, przede wszystkim dla tarczycy będącej wrażliwszą na promieniowanie.
 
Warto jednak pamiętać i o tym, że pomimo wysokiego bezpieczeństwa tego typu badań, należy je stosować z rozwagą i wykonywać tylko w przypadku wyraźnych wskazań. Nie zaleca się wykonywania zdjęć RTG u kobiet w ciąży, chyba że jest to absolutnie niezbędne.
 
 

Dowiedz się więcej!

Jeżeli chcesz dowiedzieć się więcej o badaniach radiologicznych przeprowadzanych w Dentify, zapraszamy na wizytę – możesz się na nią umówić, dzwoniąc pod numer +48 33 310 10 10 lub wypełniając formularz.

+48 33 310 10 10